CÙ HẬU (?- ?)

Cù hậu (Chữ Hán: 樛氏) hay Cù thị là vợ của vua Triệu Minh Vương, người thành Hàm Đan (Trung Quốc), Minh Vương quen Cù Thị khi đang là Thái tử, là con tin ở thành Trường An, nhà Hán. Khi Minh Vương mất (113 TCN), con thứ của bà là Triệu Hưng lên ngôi, khi mới chỉ 4 tuổi. Trước kia, thái hậu chưa lấy Minh Vương, đã từng thông dâm với An Quốc Thiếu Quý người Bá Lăng (theo Đại Việt Sử ký toàn thư). Nhà Hán lại sai An Quốc Thiếu Quý sang khuyên dụ vua và thái hậu vào chầu, như đối với các chư hầu ở trong, lại thêm bọn Gián nghị đại phu Chung Quân, bọn Ngụy Thần giúp việc, vệ úy Lộ Bác Đức cũng đem quân đóng ở Quế Dương để đợi sứ giả. 112 TCN, vua và thái hậu đã sửa soạn hành trang lễ vật quý giá để vào chầu. Cù hậu muốn tiêu diệt thế lực của tể tướng Lữ Gia nên mở tiệc rượu ở trong cung. Tiệc rượu mới bắt đầu, thái hậu bảo Gia rằng:

Nam Việt nội thuộc Trung Quốc là điều lợi cho nước, thế mà tướng quân lại cho là bất tiện là tại sao?

nhưng do vua can ngăn nên kế hoạch không thành. Tình trạng vẫn như vậy trong vài tháng dù Thái hậu muốn một mình giết Gia nhưng sức không làm nổi. Nhà Hán sai Thiên Thu và em Cù thái hậu là Cù Lạc đem 2 nghìn người tiến vào đất Việt. Lữ Gia bèn hạ lệnh cho trong nước rằng:

Vua còn nhỏ tuổi, thái hậu vốn là người Hán, lại cùng với sứ giả nhà Hán dâm loạn, chuyên ý muốn nội phụ với nhà Hán, đem hết đồ châu báu của Tiên Vương dâng cho nhà Hán để nịnh bợ, đem theo nhiều người đến Trường An rồi bắt bán cho người ta làm đầy tớ, chỉ nghĩ mối lợi một thời, không đoái gì đến xã tắc họ Triệu và lo kế muôn đời.

Bèn cùng với em đem quân đánh, giết vua và thái hậu, cùng tất cả bọn sứ giả nhà Hán, rồi sai người đi báo cho Tần Vương ở Thương Ngô và các quận ấp, lập con trưởng của Minh Vương là Thuật Dương hầu Kiến Đức làm vua.

                             [quay lại]